જિંદાલ ગ્લોબલ લો સ્કૂલ (જેજીએલએસ) ખાતે સેન્ટર ફોર જસ્ટિસ, લો એન્ડ સોસાયટી (સીજેએલએસ)ના સહયોગથી ભારત સરકારના વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય દ્વારા સ્થાપિત ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફોરેન ટ્રેડના સેન્ટર ફોર ટ્રેડ એન્ડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ લો (સીટીઆઇએલ)એ ઇન્ટરનેશનલ સિમ્પોઝિયમ ઓન હેલ્થ ગવર્નન્સ ઇન અ પોલિટિકલ લેન્ડસ્કેપઃ ઇન્ટરપ્લે ઓફ હેલ્થ લો, સોસાયટી એન્ડ પોલિટિકલ ઇકોનોમીનું આયોજન કર્યું હતું.
નીતિ આયોગના સભ્ય ડો. વી. કે. પૌલે ઉદઘાટન સંબોધન કર્યું હતું, જેમાં ચિકિત્સાની સુલભતા અને આરોગ્યના અધિકારના મહત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો અને કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન નીતિ અમલીકરણ માટે તેમના અનુભવો શેર કર્યા હતા. ડૉ. પૌલે કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન વિકાસશીલ દેશોને રસીના સપ્લાયર તરીકે ભારતના નેતૃત્વનું ઉદાહરણ ટાંકીને નીતિ નિર્માણ, ખાસ કરીને આરોગ્ય નીતિમાં નેતૃત્વને પ્રેરિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. ડૉ. પૌલે એ પણ ચર્ચા કરી હતી કે કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન આરોગ્ય સંબંધિત કટોકટીના પગલાંના અમલીકરણ માટે ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ, 2005 લાગુ કરીને ભારતના રોગચાળાના રોગો અધિનિયમ, 1897 ની ખામીઓને કેવી રીતે દૂર કરવામાં આવી હતી. ઓ.પી. જિંદાલ ગ્લોબલ યુનિવર્સિટીના વાઇસ ચાન્સેલર અને જેજીએલએસના ડીન પ્રો. સી. સી. રાજ કુમારે પ્રારંભિક વક્તવ્ય આપ્યું હતું અને સાથે સાથે સીટીઆઈએલના હેડ એન્ડ પ્રોફેસર પ્રોફેસર પ્રો. જેમ્સ જે. નેદુમ્પારા અને સીજેએલએસના પ્રોફેસર દીપિકા જૈન, પ્રોફેસર, જેજીએલએસના પ્રોફેસર અને ડિરેક્ટર દ્વારા સ્વાગત પ્રવચન કર્યું હતું.
માનનીય શ્રી જસ્ટિસ રવિન્દ્ર ભટ, ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ, ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ, સુપ્રીમ કોર્ટ “ઈકોનોમિક પોલિસીઝ, ટ્રિપ્સ એન્ડ હેલ્થકેરઃ બિલ્ડિંગ બ્રીજ ફોર એક્સેસ” વિષય પર પૂર્ણ સત્ર 1ની અધ્યક્ષતા કરી હતી. શ્રી જસ્ટિસ ભટે ફાર્માસ્યુટિકલ પેટન્ટ વિવાદોમાં મનાઈહુકમ આપવા માટેના આધાર તરીકે જાહેર હિતના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. જસ્ટીસ ભટે આરોગ્યની સુલભતા અને બૌદ્ધિક સંપદા અધિકાર કાયદાઓ સાથેના તેના આંતરછેદ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું અને આરોગ્ય, વેપાર અને આર્થિક અને જાહેર અધિકારો વચ્ચે સંતુલન જાળવતી દવાઓની સુલભતા વચ્ચે આંતરસંબંધો અને આંતરસંબંધો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. પેનલિસ્ટોએ તમામ માટે દવાઓની સસ્તી પહોંચને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવીન નીતિ ઉકેલો અને સરકારો, ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ વચ્ચે વધુ સહયોગની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.
“ઈન્ક એન્ડ ઈનસાઈટ: લિવિંગ ધ સ્કોલરલી લાઇફ થ્રુ થોટ, રિસર્ચ એન્ડ પબ્લિકેશન” વિષય પરનું બીજું પૂર્ણ સત્ર જાહેર આરોગ્ય નીતિને આકાર આપવામાં સંશોધન અને પ્રકાશનની ભૂમિકા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, ખાસ કરીને પુરાવા-આધારિત નીતિ નિર્માણ. પેનલિસ્ટોએ આરોગ્ય નીતિની રચનામાં આર્થિક હિતો અને હિતોના ટકરાવના પ્રભાવ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને નીતિ નિર્માણમાં પારદર્શિતાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.
કેરળનાં સ્થાનિક સ્વરાજ્યની સંસ્થાઓ અને મહિલા અને બાળ વિકાસ વિભાગનાં અગ્ર સચિવ ડૉ. શર્મિલા મેરી જોસેફે વિશેષ વક્તવ્ય આપ્યું હતું, જેમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પડકારોનું સમાધાન કરવા અને વિકાસ ભંડોળનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવામાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ, વિષયગત સત્રોમાં બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો (આઇપીઆર), દવાની સુલભતા, સંશોધન નીતિશાસ્ત્ર અને આરોગ્ય પરિણામો પર ટેકનોલોજીની અસર સહિત આરોગ્ય શાસનના વિવિધ પાસાઓની શોધ કરવામાં આવી હતી.
પરિસંવાદના પ્રથમ દિવસની સમાપ્તિ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકાની કોર્નેલ લો સ્કૂલના વાઇસ ડીન અને રેડિસ ફેમિલી પ્રોફેસર ચેન્ટલ થોમસના વિશેષ સંબોધન સાથે કરવામાં આવી હતી, જેમાં કોવિડ -19 દરમિયાન તેના નૈતિક નેતૃત્વ પર ભાર મૂકતા અને દોહા 2001 ની ઘોષણાને બહાર લાવવામાં ભારતની નોંધપાત્ર ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે કાનૂની અને રાજકીય વાર્તાલાપમાં વિશ્લેષણાત્મક પરિવર્તન માટે હાકલ કરી હતી, જેમાં જાતિને ધ્યાનમાં લેતા ગતિશીલ વેપાર મોડેલોની હિમાયત કરવામાં આવી હતી અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર કાયદામાં સહભાગી રાજકારણને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું.
બીજા દિવસે વિષયોના સત્રોમાં આદરણીય વક્તાઓ અને સહભાગીઓને ખાસ કરીને ટીડબલ્યુએઆઇએલ અને હેલ્થ ઇક્વિટી, ગર્ભપાત અધિકારો, પ્રજનન ન્યાય અને ટ્રિપ્સ અને આરોગ્યમાં પ્રાદેશિક સંકલન અને આરોગ્યમાં પ્રાદેશિક સંકલન જેવા મહત્વપૂર્ણ આરોગ્ય શાસનના મુદ્દાઓ પર ધ્યાન આપવામાં આવ્યું હતું. બંને દિવસના વિષયોના સત્રોમાં જે.જી.યુ.ના આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાના પ્રતિષ્ઠિત પ્રાધ્યાપક પ્રો. (ડો.) બી. એસ. ચિમ્ની જેવા પ્રખ્યાત શિક્ષણવિદો વચ્ચે ચર્ચા થઈ હતી. પ્રોફેસર (ડો.) એસ. જી. શ્રીજીથ, પ્રોફેસર અને એક્ઝિક્યુટિવ ડીન, જિંદાલ ગ્લોબલ લો સ્કૂલ અને એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર, સેન્ટર ફોર ઇન્ટરનેશનલ લીગલ સ્ટડીઝ, જેજીયુ; પ્રો. જેમ્સ જે. નેદુમ્પારા, હેડ એન્ડ પ્રોફેસર, સીટીઆઈએલ; ડૉ. સિલ્વિયા કરપગમ, પબ્લિક હેલ્થ ડૉક્ટર અને સંશોધક, બેંગલુરુ; પ્રો. લૈલા ચૌક્રોન, આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક કાયદાના પ્રોફેસર અને ડેમોક્રેટિક સિટીઝનશીપમાં યુનિવર્સિટી ઓફ પોર્ટ્સમાઉથ થીમેટિક ઇનિશિયેટિવના ડિરેક્ટર; પ્રો. શૈલજા સિંઘ, એસોસિએટ પ્રોફેસર, સીટીઆઈએલ; પ્રો. શાઈની પ્રદીપ, આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર, સીટીઆઈએલ; અને ભાગ લેનારાઓ.
આ પરિસંવાદનો અંત ભારત સરકારના ભૂતપૂર્વ વાણિજ્ય સચિવ ડૉ. અનુપ વાધવનના વિશેષ પ્રવચન અને “આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક કાયદો અને આરોગ્યનો અધિકાર” વિષય પર પ્રોફેસર લોરાન્ડ બાર્ટલ્સ દ્વારા વિશિષ્ટ વ્યાખ્યાન સાથે કરવામાં આવ્યો હતો. ડૉ. અનુપ વાધવાને દવાઓની સુલભતા સુનિશ્ચિત કરવાની જટિલતાઓ પર ભાર મૂક્યો હતો અને જાહેર આરોગ્ય લક્ષ્યાંકો માટે આઇપીઆર વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવા જેવી સભાન નીતિગત પસંદગીઓ પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રો. બાર્ટલ્સે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આરોગ્યને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાની અંદર મૂળભૂત માનવ અધિકારનું પુનરાવર્તન કરવામાં આવે છે. તેમણે નીતિના અમલીકરણમાં પડકારોને રેખાંકિત કરવા માટે ચિલીના આલ્કોહોલ ટેક્સ કેસને પણ ટાંક્યો. જે.જી.યુ.ની જિંદાલ ગ્લોબલ લો સ્કૂલના ઇકોનોમિક્સના એસોસિએટ પ્રોફેસર આશિતા ડાવરે સમાપન વક્તવ્ય આપ્યું હતું. આ સત્રનું સંચાલન શ્રીમતી રોન્જિની રે, કન્સલ્ટન્ટ (લીગલ) આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર, સીટીઆઈએલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
આ પરિસંવાદમાં સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય એમ બંને પ્રકારના વિદ્વાનો અને પ્રારંભિક તબક્કાના શિક્ષણવિદોને નિષ્ણાત ટીકાકારો સમક્ષ તેમના સંશોધન લેખો પ્રસ્તુત કરવા માટેનું એક મંચ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું. ટીકાકારોના પ્રતિસાદ બાદ, વિદ્વાનો જિંદાલ ગ્લોબલ લો રિવ્યૂના વિશેષ અંકમાં પ્રકાશન માટે તેમના લેખોને સુધારશે. સીટીઆઈએલના હેડ અને પ્રોફેસર પ્રો. જેમ્સ જે. નેદુમ્પારાએ સિમ્પોઝિયમના અંતિમ અવલોકનો રજૂ કર્યા હતા.